Luisteren? Een stem winnen of een stem horen?

Eerlijk gezegd vond ik het moeilijk kiezen deze week. Waar schrijf ik over? Nog even over Prinsjesdag? Angelina & Brad? Hillary & Donald? Onderwerpen te over. Het gemeenschappelijke in al die onderwerpen is wel de manier waarop we wel of niet naar elkaar luisteren en langs elkaar praten. Daar valt ogenschijnlijk weinig te winnen.

Vorige week hadden we Prinsjesdag en de verkiezingen staan voor de deur. Het lijkt of de teksten goed zijn ingestudeerd. Politici spreken elkaar tegen. Tegenwoordig schromen zij niet meer om elkaar “gewoon de waarheid” te zeggen. Dat denken ze tenminste. Dat is populair, daar win je kennelijk stemmen mee. In dezelfde zin hebben we het dan meteen over de normen en waarden van ons land. Poeh, dat vind ik dan meteen lastig en tegenstrijdig. Wat is waar?

Of het nu gaat om wc-eend, de normen en waarden van ons land, iedereen heeft wel een stokpaardje om elkaar af te troeven en te overtroeven. Het gaat om de kiezers, de nog te winnen stemmen. Ik heb niet het gevoel dat er echt naar elkaar geluisterd wordt. Jij wel? Het is meer een uitwisseling van standpunten. Dat noemen we een debat.

Dan toch luister ik liever naar het verhaal van José. Zij vertelde mij deze week wat er gebeurde in een gesprek dat zij had met een jongen van 22. Ik noem hem Bart.

Bart kwam bij ons op de afdeling psychiatrie in het ziekenhuis waar ik werk. Hij was suïcidaal, wilde niet meer leven. Zijn vriendin had de relatie verbroken. Bart was lijkbleek. Hij vertelde over zijn vriend die het helemaal voor elkaar heeft. “Hij is getrouwd en heeft al een kind en hij is net zo oud als ik ben!” Hij was totaal aangeslagen. Zijn ouders hadden hem al meermalen proberen te overtuigen dat het natuurlijk onzin was. Dat hij nog een heel leven voor zich heeft. Maar het had niets geholpen. Ook zij waren aangeslagen en voelden zich verslagen.  In het gesprek met Bart vroeg ik hem of het echt waar was dat zijn leven voorbij is? Is het echt waar dat je vriend het helemaal voor elkaar heeft?
Hij hing in eerste instantie helemaal voorover. Langzamerhand kwam hij overeind en keek mij verbaasd aan. “Zo heb ik het nog nooit gezien. Misschien is het wel prima dat ik als 22 jarige alleen ben.” Wat een opluchting. Hij kreeg weer kleur in zijn gezicht en ruimte in zijn hoofd, en dat door alleen maar even anders naar dezelfde situatie te kijken. Ik vroeg hem: “Stel je voor dat je deze gedachten kunt vasthouden, de situatie van de andere kant te bekijken. Hoe zou dat voor jou zijn?”
Ouders gaven aan dat zij dit ook al een jaar hebben gezegd. “Maar het lukte ons niet om het over te brengen”. In alle rust bespraken we dat dit totaal niet erg is, dat je soms even iemand anders nodig hebt om dit te kunnen laten inzien.”

Vandaag beginnen we weer met een nieuwe groep deelnemers aan de TOPopleiding (mediation & lifecoaching). Mensen met een verschillende achtergrond. Onderwijzers, artsen, ondernemers, consultants, sporters. Voor ons elke keer weer een voorrecht om de methodiek door te kunnen geven en te zien wat het doet in het leven van alledag, zoals het gesprek met Bart. Misschien vind je dit zwaar, maar kennen we niet allemaal een Bart?