Hangjongeren zijn plotseling landelijk nieuws. Wat misschien onschuldig begon, loopt uit de hand. Een conflict kan snel escaleren. Niets nieuws onder de zon.
Dat burgers boos en agressief zijn is een gewoon menselijk verschijnsel. “Als de wereld zich niet aan jouw verlangens aanpast, moet die wereld worden vernietigd” (aldus Bas Heijne in het NRC van 9 sept). Jongeren en de maatschappij. Er is altijd een spanning tussen maatschappij en individu. Dat is niet te voorkomen, het is inherent aan de menselijke natuur. Mensen willen vrij zijn en zich niet laten beperken, anderzijds zoeken we samenhang en verbinding.
In de gratis video’s over escalatie van een conflict, die ik vorige week online heb gezet, kun je zien waar het werkelijk over ging in een conflict tussen twee mensen. Niets is wat het lijkt.
Wat voor deze twee mensen (moeder en dochter) geldt, geldt voor ieder mens afzonderlijk. Hoe gedragen we ons wanneer we bang zijn? Ons machteloos of alleen voelen?
Kijk ik in de krant dan lees ik een verhaal over armoede, over stress, over uitzichtloosheid. Jongeren die zich in de steek gelaten voelen door de maatschappij.
Wanneer je van mening bent dat de maatschappij je in de steek laat, dan voelt dat eenvoudig weg niet goed. Herkenbaar? Voel jij je wel eens in de steek gelaten door iets of iemand? Nou ik wel. En dan is het normaal en menselijk om daar iets of iemand de schuld van te geven. In dit geval de maatschappij. Heel simpel. Het lost alleen niets op. Sterker nog zolang je dat doet, hou je het allemaal in stand en heb je een excuus om je te gedragen zoals je doet. In de hoop dat een ander jouw stress kan oplossen. Wat niet kan. Dat is het slechte nieuws. Het goede nieuws is dat je dat zelf kunt, wanneer je weet hoe je dat moet doen. De tools daarvoor ontbreken en worden niet of nauwelijks aangereikt. Niet in de laatste plaats vanwege het feit dat we er echt van overtuigd zijn dat het probleem bij een ander ligt. Waarom zou je dan zelf iets doen?
De maatschappij, de minister president noemt de jongeren “tuig van de richel”. Hij ergert zich kapot aan “dit soort figuren die je het leven in je buurt onmogelijk maken”. Ook herkenbaar? Het voelt niet goed. Je doet je best om het in Nederland goed te doen, mensen te beschermen, en het lukt niet. Wie geeft hij de schuld van deze ergernis? Heel simpel: de jongeren. Het lost zijn ergernis ook niet op. Sterker nog het is olie op het vuur. Ook hij is er van overtuigd dat het probleem ligt bij de jongeren die zich niet gedragen in onze maatschappij, naar “onze” normen en waarden. In de kern van de zaak, doet hij hetzelfde. Hij legt de oorzaak van zijn ergernis buiten zichzelf. Maar dat is niet van de jongeren. Het is van hemzelf. En van ieder van ons die zich ergert en niet veilig voelt. Gevoel is nu eenmaal persoonlijk.
Hoe zou het zijn wanneer we zouden leren hoe we dat kunnen oplossen? Dat we beseffen dat er geen “wij tegen zij” bestaat. Dat “wij en zij” deel uitmaken van dezelfde maatschappij? En hoe gaaf zou het zijn wanneer we dat ook echt ervaren in Poelenburg of daarbuiten.
Wil je het anders? Het kan!
