Februaristaking 1941
In Amsterdam wordt elk jaar de Februaristaking herdacht. Het is nu 75 jaar geleden dat de staking begon. Het wordt gezien als de enige massale openlijke verzetsactie tegen de Jodenvervolging. De staking heeft niet het beoogde doel behaald. De bezetter heeft hard opgetreden, mensen gearresteerd, ambtenaren gekort op hun salaris.
Het lijkt zo logisch. Je bent het er niet mee eens. Je wilt protesteren, er iets van zeggen, iets doen. En het effect is dat de frustratie nog groter is. Kun je echt niets doen? We zijn mensen. Soms houden we zielsveel van elkaar en soms slaan we elkaar de hersens in en erger.
Ik ken het machteloze gevoel. Als mediator zit ik tegenover mensen die zo boos op elkaar zijn, zich zo machteloos voelen, vernederd of gekwetst. En soms voel ik mij ook machteloos. Dan denk ik: doe normaal! Zie je niet wat je elkaar aan doet? Dit is toch niet wat jullie willen? In mijn frustratie wil ik ook een statement maken. Staken, vechten, hen tot de orde roepen. Het werkt alleen niet. Sterker nog: ik ben mede debet aan het in stand houden van het conflict. Geen vrede. Toch is dat wat ik wil. Voor hen, maar ook voor mijzelf. Waarom? Omdat het nu eenmaal niet goed voelt om in de strijd te blijven. Het geeft stress, pijn, verdriet, eenzaamheid. Mijn behoefte is samen, vrijheid, liefde. Hoe krijg ik dat voor elkaar?
Een ander kan dit niet voor mij oplossen. Mijn cliënten al helemaal niet. Zij zitten voor hun probleem bij mij. Hebben geen boodschap aan mijn frustratie. Terecht.
Het gaat alleen niet vanzelf. Ik zal zelf iets moeten doen. En gelukkig kan dat wanneer ik de oplossing niet buiten mijzelf zoek, maar in mijzelf.
Een van mijn grootste inspiratiebronnen is Etty Hillesum. Een Joodse vrouw die tijdens de tweede wereldoorlog een dagboek heeft geschreven “Het verstoorde leven”. Zij heeft gekozen om zich niet te verzetten, zonder onverschillig te worden, zonder toe te geven.
Etty schrijft in 1942: “en een vrede kan alleen een echte vrede worden later wanneer eerst ieder individu in zichzelf vrede sticht en haat tegen medemensen, van wat voor ras of volk ook, uitroeit en overwint en verandert in iets, dat geen haat meer is, misschien op den duur wel liefde, of is dat misschien wat veel geëist? Toch is het de enige oplossing.”
Waar Etty toen over schreef is vandaag nog net zo actueel. Op 16 maart a.s. geef ik een lezing in het Etty Hillesumcentrum in Deventer. Je bent van harte welkom wanneer je meer wilt weten over hoe je uit dat machteloze gevoel wilt komen, zonder toe te geven, zonder strijd. Maar wel met het effect dat je je weer vrij voelt en verbonden, met vriend en vijand. Het gevoel krijgt echt iets te kunnen bijdragen wat verschil maakt. Welkom!
