Om conflicten en teleurstellingen goed te kunnen begrijpen is het handig om iets meer te weten over de werking van het brein. Ik ben geen neurowetenschapper, maar mij fascineert het enorm om er meer over te weten en het helpt om het ontstaan van conflicten inzichtelijk te maken.
In de loop van de evolutie zijn er drie breinen ontstaan.
- Het reptielen brein (hersenstam)
- Het emotionele brein (limbisch systeem)
- Het cognitieve brein (de neocortex oftewel het homosapiensbrein). Dit is het jongste gedeelte van het brein.
Over het reptielenbrein hoef je je niet druk te maken. Dat functioneert vanzelf. Het heeft alles met overleven te maken. Het zijn de reflexen die je herkent als vechten, vluchten of bevriezen.
Heel handig wanneer er iets is waardoor je direct moet reageren. Bijvoorbeeld in geval van brand. Het heeft geen zin om er van te voren over na te denken. Los van het treffen van wat handige voorzorgsmaatregelen. Maar elke situatie is zo uniek en anders. Je kunt er op vertrouwen dat je in een dergelijke situatie iets doet of niet doet, maar in ieder geval heb je er weinig tot geen invloed op. Het doet jou.
Voor mij is een goed voorbeeld bijvoorbeeld op de weg wanneer er ineens iemand oversteekt. Dan geef je een ruk aan het stuur of je trapt op de rem. Je reageert instinctief. Je voelt het in je lichaam en herkent vast wel de hevige angst of stress waarmee dat gepaard kan gaan. Automatisch produceert het lichaam adrenaline en cortisol (stresshormonen). De bloeddruk gaat omhoog, je ademhaling gaat sneller, de spieren spannen zich aan, je bloed wordt dikker. Kortom alles is ingericht om aan te vallen, te vluchten of te bevriezen.
Het emotionele brein is verantwoordelijk voor ons gevoel, al het menselijke gedrag en besluitvorming. Het heeft niets met taal als zodanig te maken. Je herkent vast de positieve gevoelens van liefde, plezier en samen, maar ook de negatieve gevoelens zoals alleen-zijn, verdriet en angst. Als het goed voelt willen we er graag meer van, als het niet goed voelt dan proberen we dat te vermijden. In dit deel van je brein liggen de gebeurtenissen opgeslagen die ons herinneren aan het bijbehorende gevoel. Zo kun je ineens uitvallen tegen je partner, terwijl je niet direct begrijpt waar het vandaan komt. Je hebt er niet over nagedacht.
Het rationele brein (neocortex) is verantwoordelijk voor ons leervermogen, analyseren en oplossen van problemen, kennis vergaren, gebruiken van taal, normen en waarden.
Wanneer je in balans bent en het goed voelt, dan is er geen probleem.
Wanneer iets niet goed voelt dan ervaren we dat als een probleem. En dan moet er een oplossing komen. Daar gebruiken we dan onze neocortex voor. We analyseren en bedenken van alles om het op te lossen en daarbij walsen we over ons gevoel heen. Mijn ervaring is dat je “het” daarmee niet oplost. Eerst dient het gevoel geadresseerd te worden.
Zo kun je natuurlijk bloemen sturen met Valentijnsdag. Altijd leuk om te doen, maar doe je het om iets goed te maken? Of doe je het niet, omdat je je afgewezen voelt of angst hebt om afgewezen te worden? Of voelt het niet goed omdat je het te commercieel vindt?
Allemaal redenen om iets wel of niet te doen. Ben je tevreden?
TIP: Luister naar jezelf. Ga voorbij goed en fout en alles wat een ander er van zou kunnen vinden. Laat het hoofd en het hart lekker samen werken en doe wat goed is voor jou!
En heb je teveel last van emoties en heb je er geen vat op?
Troost je allereerst: je bent normaal!
Wil je (meer) weten hoe je de ratio effectief kunt inzetten om gevoelens te begrijpen en waar nodig op te lossen, zodat het je niet in de weg zit?
Altijd vanharte@wel-com.nl
